Sáng ngày 16/8/2025, tại Viện Quy hoạch Đô thị và Nông thôn Quốc gia, Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Quy hoạch và Quản lý phát triển đô thị – nông thôn phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp”.

Tham dự Hội thảo có đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành Trung ương; đại diện lãnh đạo các địa phương như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Thanh Hoá, Lào Cai, Điện Biên, Lâm Đồng… các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý trong lĩnh vực quy hoạch – kiến trúc – xây dựng đến từ các Viện nghiên cứu, trường đại học, các tổ chức xã hội nghề nghiệp, doanh nghiệp cùng đông đảo hội viên các Hội Quy hoạch Phát triển đô thị của một số địa phương trong cả nước. KTS. Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam, chủ trì Hội thảo.

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Trần Ngọc Chính nhấn mạnh: trong tiến trình đổi mới, hoàn thiện thể chế và tổ chức bộ máy nhà nước, việc thực hiện chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp (tỉnh – xã) là hướng đi tất yếu và cần thiết, nhằm hiện thực hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước về tổ chức bộ máy hành chính nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong thời kỳ mới. Đây không chỉ là yêu cầu khách quan nhằm tinh gọn bộ máy hành chính, mà còn là điều kiện quan trọng để nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, phát huy vai trò của chính quyền cơ sở, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quy hoạch, quản lý và phát triển đô thị – nông thôn.

Phát biểu khai mạc Hội thảo của Chủ tịch Trần Ngọc Chính, Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam

Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (tỉnh – xã) đang đặt ra nhiều thách thức.  Thực tế cho thấy, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã làm thay đổi sâu sắc cấu trúc đô thị, có tác động trực tiếp đến công tác quy hoạch, quản lý và đầu tư phát triển đô thị – nông thôn trên phạm vi toàn quốc. Sự phối hợp giữa các cấp chính quyền, công tác lập quy hoạch lẫn quản lý thực hiện quy hoạch và phát triển đô thị, nông thôn đang gặp không ít khó khăn, vướng mắc, đặc biệt trong việc phân quyền, phân cấp, thiếu cơ chế điều phối, giám sát và hỗ trợ kỹ thuật để thực hiện.

TS.KTS Ngô Trung Hải – Phó Chủ tịch Hội chia xẻ ý kiến về quy hoạch đô thị trong bối cảnh

thực hiện chính quyền địa phương hai cấp

Một câu hỏi đặt ra đối với hệ thống các đồ án quy hoạch đô thị và nông thôn đã và đang có hiệu lực pháp lý (được phê duyệt trước tháng 5/2025) của các tỉnh trước sáp nhập sẽ được áp dụng hay vận dụng ra sao? Các QHXD vùng huyện, quy hoạch chung các xã nông thôn mới và hàng loạt các đồ án như quy hoạch chung thành phố, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết, quy chế quản lý kiến trúc đô thị (đã hoặc đang chờ phê duyệt)… sẽ được kế thừa như thế nào? Hệ thống tiêu chí và ranh giới đô thị cần được điều chỉnh ra sao để phản ánh đúng thực tiễn đô thị hóa và hỗ trợ quản lý hiệu quả trong bối cảnh hiện nay.

 

Bà Trần Thu Hằng vụ trưởng vụ Quy hoạch Kiến trúc Bộ Xây dựng

 

PGS.TS. Nguyễn Trúc Anh, Bí thư Đảng uỷ xã Sơn Đồng, Hà Nội phát biểu

Bên cạnh đó, các tiêu chí phân loại đô thị và ranh giới phát triển đô thị theo các quy định hiện hành (Nghị quyết 1210 và 1211) sẽ được sửa đổi ra sao trong khi địa giới hành chính và ranh giới không gian đô thị hiện không còn phù hợp trong bối cảnh mới. Việc giải thể hoặc sáp nhập thị xã, thành phố và thị trấn vào xã/phường làm cho nhiều đô thị loại III, IV, V vốn đóng vai trò trung tâm cấp tỉnh, huyện, sau sáp nhập để trở thành đơn vị hành chính cấp cơ sở, đã làm mất đi sự cân bằng trong toàn hệ thống đô thị đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 891/QĐ-TTg ngày 22/8/2024 “Quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050”.

TS.KTS. Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị VN phát biểu tại hội thảo

Mối liên hệ vùng và liên vùng, mối quan hệ giữa phân vùng kinh tế- xã hội và vùng động lực, đòi hỏi phải có sự rà soát lại cấu trúc không gian phát triển của từng vùng khi ranh giới vùng hành chính và chức năng đang có những thay đổi cơ bản, đặc biệt trong bối cảnh thiếu cơ chế điều phối vùng…

Với gần 15 tham luận và ý kiến trao đổi, thảo luận, Hội thảo đã tập trung vào một số nội dung chính sau đây:

• Nhận diện các vấn đề mà các địa phương đang gặp phải trong quá trình thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp: sự phân quyền, phân cấp chưa rõ ràng, tiềm ẩn nguy cơ chồng chéo ở khâu phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch, đặc biệt tại các khu vực chồng lấn giữa ranh giới quy hoạch và địa giới hành chính sau khi sáp nhập phường/xã.
• Sự khác biệt về quy mô xã, phường khi cùng đặt ở cấp cơ sở trực thuộc tỉnh, sự chênh lệch này khiến việc phân bổ nguồn lực, áp dụng một khung quản lý chung trở nên khó khả thi.
• Tác động của mô hình chính quyền địa phương hai cấp đến cấu trúc, vai trò và mối liên kết giữa các đô thị trung tâm, vệ tinh và khu vực nông thôn.
• Năng lực quản lý đô thị, nguồn lực tài chính cho công tác lập, quản lý và giám sát quy hoạch ở cấp cơ sở …: thiếu cán bộ, không đủ các phòng ban chuyên môn. Thiếu cơ quan quản lý và phát triển đô thị khiến việc phê duyệt, kiểm tra, hướng dẫn quy hoạch ở xã bị gián đoạn hoặc chồng chéo.
• Vai trò của chính quyền cấp cơ sở trong quản lý quy hoạch, quản lý phát triển đô thị, nông thôn: thiếu thẩm quyền giải quyết; mâu thuẫn giữa năng lực quản trị nông thôn và yêu cầu quản lý đô thị ngày càng rõ rệt.
• Giải pháp nâng cao tính hiệu lực, hiệu quả trong tổ chức thực hiện quy hoạch.
• Tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn: cần sớm rà soát, bổ sung các quy định liên quan đến quy hoạch và quản lý phát triển đô thị – nông thôn, nhằm bảo đảm đồng bộ với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đặc biệt là cơ chế phân cấp, phân quyền, trách nhiệm giải trình giữa cấp tỉnh và cấp cơ sở. Xây dựng bộ khung hướng dẫn kỹ thuật quy hoạch áp dụng cho cấp xã. Nghiên cứu rà soát Quy hoạch tổng thể quốc gia, Quy hoạch vùng, quy hoạch ngành quốc gia lĩnh vực phát triển đô thị và nông thôn.
• Cơ chế điều phối, giám sát và hỗ trợ kỹ thuật cấp tỉnh xuống cấp xã.

  Kết luận Hội thảo, Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam cho rằng, để làm tốt công tác quy hoạch và quản lý phát triển đô thị- nông thôn trong điều kiện thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, cần thực hiện một số nhóm giải pháp sau đây:

• Tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn: cần sớm rà soát, bổ sung các quy định liên quan đến quy hoạch và quản lý phát triển đô thị – nông thôn, nhằm bảo đảm đồng bộ với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đặc biệt là cơ chế phân cấp, phân quyền, trách nhiệm giải trình giữa cấp tỉnh và cấp cơ sở. Xây dựng bộ khung hướng dẫn kỹ thuật quy hoạch áp dụng cho cấp xã. Nghiên cứu rà soát Quy hoạch tổng thể quốc gia, Quy hoạch vùng, quy hoạch ngành quốc gia lĩnh vực phát triển đô thị và nông thôn.

• Xác lập lại khái niệm đô thị, đơn vị đô thị, khu vực đô thị, vùng đô thị, danh xưng thành phố phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp và thông lệ quốc tế.

• Thực hiện đổi mới công tác quy hoạch và quản lý phát triển đô thị phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

• Xây dựng các tiêu chí phân loại xã, phường (theo dân số, diện tích, mức độ đô thị hóa…) để có cơ chế quản lý, phân cấp và phân bổ nguồn lực phù hợp.

• Tăng cường vai trò chính quyền cơ sở: Chính quyền cấp xã, phường phải được trao thẩm quyền và nguồn lực thích hợp để trực tiếp quản lý, giám sát và thực hiện các nội dung quy hoạch, nhất là trong quản lý trật tự xây dựng, hạ tầng kỹ thuật, bảo vệ môi trường và phát triển nông thôn mới.

• Thiết lập cơ chế liên kết theo cụm xã – phường (theo khu vực hoặc tiểu vùng) để tạo sự phối hợp, thay thế vai trò điều phối trước đây của cấp huyện.

• Chuyển tư duy quản lý đô thị theo địa giới hành chính sang tư duy quản lý không gian và chức năng đô thị (phi địa giới hành chính), nhằm kế thừa quy hoạch các đô thị đã được phê duyệt.

• Xây dựng các cơ quan quản lý phát triển vùng đô thị trực thuộc cấp Tỉnh quản lý và có sự tham gia của đơn vị hành chính cơ sở (phường, xã) và các Sở chuyên ngành. Thành lập Ban quản lý và phát triển đô thị cấp tỉnh và cấp xã

• Phát triển theo hướng bền vững và liên kết vùng: quy hoạch đô thị – nông thôn gắn với chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của địa phương, thúc đẩy liên kết vùng, khai thác thế mạnh từng khu vực, bảo đảm cân bằng giữa phát triển đô thị và nông thôn.

• Ứng dụng công nghệ số, xây dựng dữ liệu GIS để nâng cao hiệu quả quản lý.

• Chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý đô thị – nông thôn; đồng thời xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan chuyên môn, các cấp chính quyền và tổ chức xã hội nghề nghiệp.

Toàn bộ nội dung hội thảo sẽ được tổng hợp thành văn bản, trình Bộ Xây dựng cho ý kiến trước khi gửi tới Chính phủ, Quốc hội và Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Ông Trần Anh Tuấn, chuyên viên văn phòng chính phủ

Với vai trò là một tổ chức xã hội nghề nghiệp, Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam mong muốn những giải pháp và đề xuất tại Hội thảo này sẽ có giá trị tham khảo, kiến nghị cho Đảng, Nhà nước và các cơ quan chức năng trong quá trình hoàn thiện thể chế, pháp luật về quản lý phát triển đô thị – nông thôn trong bối cảnh thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, hướng tới phát triển đô thị – nông thôn hiện đại, bền vững.

Một số hình ảnh về Hội thảo:

Ông Phạm Quang Tuyến, Phó Giám đốc Sở QHKT Hà Nội

PGS.TS. Lưu Đức Hải trình bày tham luận  tại hội thảo

Phát biểu của Ông Tô Ngọc Liễn, chủ tịch Uủ ban nhân dân  Phường Sapa

TS.KTS. Trương Văn Quảng, Phó Tổng thư ký VUPDA tring bày tham luận

Chiều cùng ngày, Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam đã tổ chức Hội nghị Thường vụ mở rộng lần thứ X (nhiệm kỳ 2020- 2025)

Tham gia Hội nghị có gần 50 đại biểu, bao gồm Chủ tịch, các Phó Chủ tịch, các Uỷ viên Ban Thường vụ và Uỷ viên Ban chấp hành, đại diện cho các Hội cơ sở, Chi hội, hội viên tập thể. Chủ tịch Trần Ngọc Chính điều hành Hội nghị..

Hội nghị lần này nhằm sơ kết công tác Hội 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ hoạt động 6 tháng cuối năm 2025, trong đó tập trung bàn về công tác chuẩn bị nhân sự cho Đại hội Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam lần thứ VI (nhiệm kỳ 2026- 2031)..

Báo cáo kết quả hoạt động của Hội trong 6 tháng đầu năm do GS.TS. Đỗ Hậu trình bày, tập trung vào một số nội dung chính sau đay:

– Công tác tham gia, phản biện, tư vấn chính sách trong lĩnh vực quy hoạch, quản lý phát triển đô thị và nông thôn.

– Các hội thảo, tọa đàm khoa học trong nước và quốc tế do Hội tổ chức và tham gia

– Hoạt động hợp tác quốc tế, trao đổi chuyên môn với các tổ chức, Hội quy hoạch đô thị của một số quốc gia

– Công tác phát triển hội viên, củng cố tổ chức Hội ở các địa phương.

– Đánh giá những kết quả đạt được và những hạn chế, khó khăn và nguyên nhân.

Nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm 2025, tiếp tục tập trung vào hoạt động phản biện, tư vấn quy hoạch và quản lý phát triển đô thị, nông thôn; Tiếp tục tổ chức hội thảo, tọa đàm khoa học liên quan đến các vấn đề thời sự trong công tác quy hoạch và phát triển đô thị và nông thôn.

Hội nghị Thường vụ mở rộng chiều ngày 16/8/2025

Về công tác chuẩn bị nhân sự cho Đại hội lần thứ VI, báo cáo đã rà soát thực tế tham gia công tác Hội của Ban chấp hành trong nhiệm kỳ qua (cơ cấu, kết quả hoạt động, những hạn chế… ) để từ đó xây dựng đề án nhân sự cho Đại hội lần thứ VI, trên cơ sở phù hợp với tinh thần và hướng dẫn của Nghị định 126/2024/NĐ-CP “Quy định về tổ chức, hoạt động và quản lý Hội”. Dự thảo đề án nhân sự Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Ban Lãnh đạo Hội khóa VI được xây dựng theo hướng tinh giản, đáp ứng tiêu chuẩn, cơ cấu, độ tuổi, năng lực chuyên môn và uy tín chính trị – xã hội của nhân sự dự kiến tham gia Ban Chấp hành khóa mới.

Để phù hợp hoạt động về công tác Hội theo NĐ 126/2024/NĐ-CP, Điều lệ Hội cũng đã và đang được sửa đổi, lấy ý kiến trong Thường trực Thường vụ và sẽ tiếp tục lấy kiến trước khi hoàn thiện, trình Đại hộ lần thứ VI, dự kiến tổ chức vào tháng 7/2026..

Hội nghị đã nghe ý kiến phát biểu của một số Uỷ viên BCH, đại diện các Hội cơ sơ, Chi hội, Hội viên tập thể, đóng góp vào báo cáo kết quả hoạt động 6 tháng đầu năm và kế hoạch triển khai các nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm 2025.

Phát biểu của Ông Lê Đình Nam, Chủ tịch Hội QHPTDT Thanh Hoá tại hội nghị

Các ý kiến đều thống nhất với các nội dung và kết quả hoạt động đã được nêu trong báo cáo, tuy nhiên cần lồng ghép kết quả hoạt động của các Hội cơ sở, Chi hội và Hội viên tập thể vào báo cáo. Để các Uỷ viên BCH có điều kiện tham gia đầy đủ vào các cuộc họp, hội nghị, hội thảo cần tổ chức hình thức trực tiếp và trực tuyến (online). Trong bối cảnh sáp nhật tỉnh, Trung ương Hội cần có văn bản hướng dẫn kiện toàn tổ chức và hợp nhất các Hội cơ sở ở các địa phương.

Phát biểu của Ông Lê Quang Trung, Hội Quy hoạch phát triển đô thị tỉnh Lâm Đồng

Trong cơ cấu nhân sự tham gia Ban Chấp hành khoá VI, nên có sự tham gia đầy đủ của các địa phương vì đây chính là cánh tay nối dài của Trung ương Hội, là lực lượng trực tiếp gắn bó với thực tiễn tại các địa phương, cơ quan, đơn vị. Số lượng tham gia BCH, cần phù hợp với yêu cầu hoạt động công tác Hội trong bối cảnh mới. Để đảm bảo Đại hội Hội Quy hoạch Phát triển đô thị lViệt Nam lần thứ VI diễn ra đúng kế hoạch, Hội nghị thống nhất giao cho Thường trực Thường vụ và Văn phòng Trung ương Hội triển khai các bước tiếp theo trong công tác chuẩn bị Đại hội trong thời gian tới, bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch và đoàn kết. Các nội dung chuẩn bị cho công tác tổ chức Đại hội lần thứ VI sẽ được trình bày tại Hội nghị Ban chấp hành Hội Quy hoạch Phát triển đô thị vào thời gian thích hợp cuối năm 2025./.

Theo tin Thanh Ý