ThS. KTS. Võ Phan Ninh – Chuyên viên Sở Quy hoạch Kiến trúc TP.HCM – ninhphankts@gmail.com.                                Ngày nhận bài: 01/02/2024; Phản biện: GSTS Đỗ Hậu. Ngày phản biện: 29/02/2024; Ngày duyệt đăng: 08/4/24

 Trên cơ sở phân tích, đánh giá sự phát triển của bốn khu đô thị mới tại TP. HCM, bài viết đã cho thấy sự lãng phí về đất đai, thời gian và nguồn lực trong công cuộc xây dựng và phát triển Thành phố. Xây dựng TP. HCM thông minh, sáng tạo, theo hình thái, cấu trúc đô thị đa tâm, đa cực đang được nghiên cứu, để người dân có chất lượng sống tốt hơn, có thể tham gia vào quá trình quản lý và xây dựng thành phố văn minh – hiện đại – nghĩa tình. Vì vậy, việc tăng cường, bổ sung các yếu tố về quy hoạch đô thị thông minh, sáng tạo cho các khu đô thị mới tại Thành phố trong thời điểm hiện nay là thật sự cần thiết, kịp thời và có ý nghĩa chiến lược.

TP. HCM. Nguồn internet

New urban areas in Ho Chi Minh City after two decades and changes according to the trend of smart and innovative cities

Abstract: Since 1995, Ho Chi Minh City has developed rapidly in many fields. In particular, the urban planning also develops dramatically but also comes with limitations and challenges. Base on the analysis and evaluation of the development of four new urban areas in HCM City to clearly outline the waste of land, time and resources in the construction and development of the City.

A smart and creative city will include the basic constituent elements along with the conditions of the construction planning to be able to operate effectively as   well as the conditions of the construction planning. People will have a good quality of life, be well served and be able to participate in the process of supervising, managing and building a civilized – modern – meaningful Ho Chi Minh City. Implementing the major policy of the City and following the orientation of the City’s development planning according to the morphology, the multicentric and multipolar urban structure is being studied. The strengthening and addition of elements of smart and creative urban planning for new urban areas in Ho Chi Minh City at the present time is really necessary, timely and strategically significant.

Keywords: new urban areas in HCMC; smart city; innovative city.

1. Giới thiệu:

Đô thị thông minh là một không gian trong đó có sự hòa trộn phức tạp giữa các dịch vụ, hệ thống và công nghệ tương tác nhau. Mọi thứ trong đô thị được thiết kế để giúp con người có được cuộc sống sáng tạo, trọn vẹn, yên bình và hạnh phúc.

Dựa vào các nghiên cứu về khu đô thị sáng tạo trên thế giới như Công viên khoa học thành phố Hsinchu (Đài Loan), Khu công nghệ cao One North (Singapore), Phòng thí nghiệm sống Brainport Eindhoven (Hà Lan), Khu đổi mới @22 Barcelona (Tây Ban Nha),.. có thể hình dung một đô thị thông minh, sáng tạo cần theo cấu trúc điển hình như sau:

Hình 1: cấu trúc điển hình của một khu đô thị sáng tạo.

Các đô thị sáng tạo được xây dựng trên mô hình 03 thành tố được đặt tên với sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà khoa học (thành tố các trường đại học), nhà doanh nghiệp (thành tố ngành công nghiệp) và nhà nước (thành tố chính quyền). Trong đó, mối quan hệ giữa 03 thành tố chặt chẽ như sau:

• Nhà khoa học là một nguồn lực nghiên cứu và đào tạo nhân tài nhưng vẫn cần sự hỗ trợ và đầu tư từ nhà nước và nhà doanh nghiệp.
• Nhà doanh nghiệp thì dựa vào nền tảng sáng tạo và chiều sâu nghiên cứu của giới học thuật và hệ thống pháp luật, quy hoạch và đầu tư cơ sở hạ tầng của chính quyền, trong lúc đóng góp về vốn đầu tư và tăng trưởng kinh tế.
• Nhà nước cung cấp cơ sở hạ tầng, hỗ trợ về pháp lý và quy hoạch nhưng dựa vào giới nghiên cứu và doanh nghiệp để thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội và năng lực cạnh tranh, sáng tạo của đất nước.

Và có một thành tố còn lại không thể thiếu là cộng đồng dân cư, đây là một chất xúc tác kết dính cả 03 thành tố nêu trên hướng đến một đô thị vị nhân sinh, lấy con người làm trung tâm và phát triển xanh, bền vững.

Bên cạnh đó, một đô thị được xem là thông minh thì cần có các yếu tố cơ bản như sau:

• Một mạng lưới giao thông thông minh, bao gồm hệ thống giao thông công cộng hiệu quả, giải quyết được tắc nghẽn giao thông và cung cấp các dịch vụ vận chuyển thông minh.
• Sử dụng công nghệ năng lượng thông minh để tối ưu hóa sử dụng và tiết kiệm năng lượng. Điều này có thể bao gồm sử dụng nguồn năng lượng tái tạo, công nghệ quản lý năng lượng và phát triển các hệ thống năng lượng thông minh.
• Áp dụng công nghệ để quản lý hiệu quả các dịch vụ công cộng và cải thiện chất lượng cuộc sống của cư dân. Điều này có thể bao gồm quản lý rác thải, quản lý cung cấp nước, quản lý công viên và khu vui chơi và quản lý sự an toàn.
• Một mạng kết nối thông minh, giúp cư dân kết nối với nhau, với dịch vụ công cộng và với thế giới bên ngoài. Điều này có thể bao gồm mạng internet tốc độ cao, wifi miễn phí và các khu vực công cộng kỹ thuật số.
• Cung cấp các dịch vụ công cộng thông minh như giao dịch điện tử, dịch vụ y tế trực tuyến và giáo dục trực tuyến. Các dịch vụ này nên được cung cấp một cách tiện lợi và thông minh, tạo điều kiện thuận lợi cho cư dân.
• Có các giải pháp an ninh thông minh để bảo vệ cư dân và tài sản. Các giải pháp này có thể bao gồm hệ thống giám sát an ninh, cảnh báo sớm và quản lý sự kiện khẩn cấp.

Hình 2.  minh hoạ đô thị thông minh. Nguồn: Bộ Thông tin Truyền thông

Và gần như một trong những yếu tố bắt buộc cần phải có trong các đô thị thông minh là cần một khu vực hoặc một công trình (Hub) nhằm đảm bảo thực hiện vận hành, quản lý được các hệ thống như: hệ thống viễn thông; hệ thống cảm biến; hệ thống IoT (Internet of Things); hệ thống quản lý thông minh; hệ thống giao thông thông minh; hướng giao thông tự động để cải thiện hiệu suất và an toàn giao thông; hệ thống năng lượng thông minh; hệ thống quản lý rác thông minh; hệ thống an ninh thông minh; hệ thống dịch vụ công cộng thông minh;…

2. Thực trạng các khu đô thị mới tại Thành phố Hồ Chí Minh:

Từ những năm 1995, Thành phố Hồ Chí Minh đã thực hiện nhiều thay đổi đáng kể để nâng cao đời sống và phát triển kinh tế xã hội. Song hành với việc thực hiện chính sách mở cửa kinh tế, thu hút đầu tư nước ngoài và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong và ngoài nước nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế và thúc đẩy việc tạo ra công việc mới và cải thiện thu nhập cho các dân cư. Thành phố đã tập trung phát triển hạ tầng: đầu tư xây dựng và nâng cấp hệ thống giao thông, bao gồm cầu, đường bộ, đường sắt, sân bay và các cảng biển. Điều này đã giúp cải thiện việc di chuyển và kết nối với các khu vực khác trong khu vực và quốc tế và định hướng quy hoạch các khu đô thị mới như: khu đô thị mới Thủ Thiêm, khu đô thị Phú Mỹ Hưng, khu đô thị Nam Sài Gòn, khu đô thị Tây Bắc thành phố,…

Thực hiện phương pháp phỏng vấn chuyên gia đang công tác tại các cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành và kết hợp với phân tích các dữ liệu công bố công khai, bài viết đưa ra các nhận định về thực trạng, hạn chế và nguyên nhân về sự phát triển các khu đô thị mới chưa như kỳ vọng. Từ đó gợi mở các hướng đi mới để phát triển các khu đô thị mới theo xu hướng đô thị thông minh, sáng tạo của Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.

Bảng 1. Thống kê tổng quan các khu đô thị mới tại Tp.HCM

STT	Khu đô thị mới	Diện tích (ha)	Quy mô dân số (người)	Năm bắt đầu thực hiện	Tỷ lệ thực hiện xây dựng 2023 (*)
1	Thủ Thiêm – Thủ Đức	770	200.000	1996	40 %
2	Phú Mỹ Hưng – Quận 7	433	100.000	1993	30 %
3	Khu Nam Sài Gòn	2.965	500.000	1996	35 %
4	Tây – Bắc thành phố	6.000	300.000	1998	25 %
	Tổng cộng	10.168	1.100.000

 (Nguồn: từ trang thông tin điện tử các cơ quan quản lý nhà nước) 

2.1. Quá trình phát triển của các khu đô thị mới: 

Các khu đô thị mới nêu trên đã được Thành phố quy hoạch và kỳ vọng sẽ trở thành các nhân tố chính phát triển Thành phố theo 04 hướng so với khu đô thị trung tâm Thành phố (Quận 1 và Quận 3): Thủ Thiêm (Hướng Đông), Phú Mỹ Hưng và Khu Nam Sài Gòn (Hướng Nam) và Khu Tây – Bắc Thành phố. Việc định hướng quy hoạch phát triển các khu đô thị mới đã được pháp lý hóa tại Quyết định số 123/1998/QĐ-TTg ngày 10 tháng 7 năm 1998 và Quyết định số 24/QĐ-TTg ngày 06 tháng 01 năm 2010 của Thủ tướng Chính phủ về điều chỉnh quy hoạch chung Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2025.

Hình 3. Vị trí các khu đô thị mới ở Thành phố Hồ Chí Minh

Quy hoạch chung  Thành phố Hồ Chí Minh đã định hướng các khu đô thị mới sẽ phát triển để trở thành các khu vực dẫn dắt và là hạt nhân tại khu vực:

• Khi hoàn thiện khu đô thị mới Thủ Thiêm sẽ là một trung tâm tài chính – thương mại – dịch vụ tiêu chuẩn cao cấp bậc nhất thành phố. Đồng thời nơi đây là địa điểm hội tụ kinh tế tri thức; giao thương quốc tế của Việt Nam cũng như toàn khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
• Bên cạnh khu đô thị Phú Mỹ Hưng – một trung tâm tài chính, thương mại, dịch vụ, khoa học, văn hóa, giáo dục, cư trú, giải trí. Thì khu  đô thị Nam Sài Gòn cung cấp cho thành phố và cư dân những tiện ích đa dạng về văn hóa, giáo dục và vui chơi giải trí; đồng thời kiến tạo cấu trúc đô thị hiện đại để khai thác và quản lý hiệu quả nguồn tài nguyên đa dạng trong quá trình phát triển.
• Trong khi khu đô thị Tây Bắc hình thành với mục tiêu tạo động lực phát triển nhanh khu vực; chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo thêm việc làm mới, tăng quỹ đất phát triển đô thị ở ngoại vi thành phố, góp phần giảm áp lực dân cư trong khu vực nội thành, điều hoà dân số, lao động ở các khu vực và tổ chức môi trường sống đô thị tốt hơn.

2.2 Các hạn chế, thách thức và nguyên nhân:

Trải  qua hơn hai thập kỷ, cả 04 khu đô thị nêu trên đều có tốc độ phát triển và tỷ lệ xây dựng công trình không quá 35% theo quy hoạch được phê duyệt. Điều này cho thấy rõ những hạn chế cũng như thiếu hiệu quả về mặt đầu tư và phát triển theo kỳ vọng của chính quyền Thành phố. Về góc độ quy hoạch đô thị, cả 04 khu đô thị mới với quy hoạch khoảng 1,1 triệu người trên tổng diện tích 10.168 hecta,  nhưng với tình hình triển khai đầu tư xây dựng chưa đạt 40 % tổng diện tích thì đây là một sự lãng phí đất đai khá lớn, chưa tạo lập môi trường công việc cho lượng lớn lao động, tri thức cùng sống và làm việc tại các đô thị mới. Một trong các nguyên nhân chính có thể kể đến như sau:

• Đến nay khu đô thị Tây – Bắc vẫn chưa triển khai được theo quy hoạch được duyệt. Nguyên nhân là việc kết nối mạng lưới hạ tầng khu vực, các đầu mối giao thông, giao thương kinh tế, hành chính với các khu vực lân cận khác chưa thuận tiện và đầy đủ nên việc triển khai, thực hiện theo quy hoạch cũng như thu hút đầu tư, xây dựng khu đô thị gặp rất nhiều khó khăn.do việc đền bù, giải phóng mặt bằng các khu dân cư hiện hữu trong ranh giới quy hoạch khu đô thị chưa thực hiện được, dẫn đến tình trạng bức xúc, khiếu kiện.
• Đối với Khu đô thị mới Thủ Thiêm, tại thời điểm trước khi có cầu Bason 2023; hầm vượt sông Sài Gòn 2011 và trước khi có cầu Thủ Thiêm 2007, thì việc kết nối giao thông với bán đảo Thủ Thiêm là rất hạn chế bởi chỉ 01 hướng duy nhất là cầu Sài Gòn. Với rất nhiều nỗ lực của chính quyền Thành phố trong việc đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật, bán đảo Thủ Thiêm đã được phá bỏ thế “bán đảo” và từng bước chuyển mình sau một thời gian dài. Việc kéo dài đầu tư công trình hạ tầng dẫn đến giá đất đai bị thao túng, đầu cơ và dẫn đến nhiều hệ luỵ về giá bất động sản khi nhà nước đầu tư công trình phúc lợi xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.
• Trong khi khu đô thị mới Nam Sài Gòn lại vướng mắc ở việc quản lý nhà nước với thủ tục rườm rà, kéo dài và cản trở sự đầu tư phát triển dự án. Theo một số báo cáo, việc lựa chọn các chủ đầu tư mới còn vướng mắc, lúng túng, nguyên nhân là do thủ tục đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư dự án có sử dụng đất phức tạp, phải thực hiện khoảng hơn 20 bước. Mặt khác, công tác giải phóng mặt bằng dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2020 (hiện tại, diện tích đã giải phóng mặt bằng được 1.811,2ha/2.755 ha, chỉ chiếm tỷ lệ 66%) và dự kiến hoàn thành xây dựng hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội vào năm 2030. Nhiều dự án trong phân khu có tỷ lệ giải phóng mặt bằng đạt 80% – 90% vẫn không thể hoàn thành để được nhà nước giao đất và tiến hành xây dựng, gây lãng phí về sử dụng đất và bức xúc cho người dân. Diện tích đã bồi thường không liền thửa nên không thể xây dựng đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội các khu chức năng. Cá biệt, trong khu chức năng số 19, có dự án đã hoàn tất đền bù giải phóng mặt bằng từ năm 2017 nhưng đến nay vẫn chưa triển khai được. Điển hình là dự án Khu nhà ở Doxaco, có quy mô 5,3ha đã đền bù xong 100% diện tích từ năm 2017 nhưng do Luật Đầu tư sửa đổi, bổ sung nên công ty phải làm thủ tục lại từ đầu, phải lập hồ sơ xin chấp thuận chủ trương đầu tư xong mới được giao đất thực hiện dự án.
• Và hơn tất cả, khu đô thị mới Phú Mỹ Hưng được xem là một trong những khu đô thị thành công nhất hiện nay. Tuy nhiên khu đô thị này vẫn đứng trước nhiều thách thức trong thời kỳ mới như: nhu cầu sống làm việc của con người trong giai đoạn phát triển kinh tế công nghiệp chuyển sang xã hội kinh tế tri thức; Giải pháp tiếp cận với xu hướng biến đổi đô thị và nhu cầu sống của dân cư TP. HCM; Rút ngắn cảm giác xa cách giữa trung tâm Thành phố với Phú Mỹ Hưng do sự cản trở của giao thông và nâng cao chất lượng, số lượng dịch vụ của Phú Mỹ Hưng để vừa phục vụ dân cư sống ở đây, vừa thu hút người dân Thành phố đến với Phú Mỹ Hưng.

3. Bàn luận:

Hiện nay, Thành phố đang tổ chức lập điều chỉnh quy hoạch chung tầm nhìn đến 2050. Phương án nghiên cứu xây dựng cấu trúc thành phố đa trung tâm (đa cực kết hợp với các trung tâm thứ cấp) phù hợp với định hướng quy hoạch vùng và điều kiện đầu tư phát triển đô thị thực tiễn của TP. HCM. Bao gồm: Trung tâm TP. HCM; các trung tâm chính của phân vùng Thành phố; các trung tâm thứ cấp cấp khu vực, bán kính phục vụ mang tính liên quận; trung tâm thứ cấp cấp ở các khu vực đô thị mang tính phường, xã; các khu vực đô thị động lực phân bổ theo các hướng phát triển mang tính hỗn hợp. Do đó, việc giữ lại và phát triển các khu đô thị mới đã xây dựng nêu trên là phù hợp.

Hưởng ứng với xu hướng phát triển thành phố thông minh, sáng tạo, Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển đô thị thông minh, bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 – 2025 và định hướng đến năm 2030 ngày 01 tháng 8 năm 2018. Đây thật sự là một cơ hội thuận lợi để điều chỉnh và tăng cường các thuộc tính và yếu tố để các đô thị mới nêu trên nhanh chóng tiếp cận theo hướng đô thị thông minh, sáng tạo và phát triển như kỳ vọng.

Để có được một đô thị thông minh, sáng tạo, chúng ta cần phải có 02 loại yếu tố cơ bản nhất là: không gian, kiến trúc, cảnh quan đô thị thực thể và các công nghệ gắn kết vào hoạt động đô thị.

• Không gian, kiến trúc, cảnh quan thực thể đô thị: khuyến khích mọi người đi lại, gặp gỡ, trò chuyện, tụ tập trên đường phố, trong cửa hàng và ở những không gian công cộng.
• Công nghệ tích hợp vào hoạt động đô thị: giúp con người cảm thấy an toàn, đi lại dễ dàng, sử dụng năng lượng xanh, dịch vụ chính quyền số hiện đại và hiệu quả,…

Hình 4. 02 yếu tố cơ bản của đô thị thông minh

3.1 Đối với yếu tố không gian, kiến trúc, cảnh quan thực thể đô thị.

Một trong các yếu tố tiên quyết là phải quy hoạch bổ sung quỹ đất để đầu tư xây dựng công trình (Hub) với chức năng chính, đầu não thực thể trong mỗi khu đô thị nhằm đảm bảo cho các hoạt động như sau:

• Chứa đựng kho dữ liệu dùng chung và phát triển Hệ sinh thái dữ liệu mở cho đô thị.
• Trung tâm Nghiên cứu mô phỏng dự báo để xây dựng các chiến lược phát triển và cũng là Trung tâm Điều hành thông minh, an toàn thông tin đô thị.

3.2 Đối với yếu tố công nghệ tích hợp.

Quy hoạch đô thị phải lấy con người làm trọng tâm, lấy sự phục vụ con người làm kim chỉ nam để phát minh ra các ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến. Tích hợp khoa học công nghệ vào quy trình hoạt động của đô thị nhằm nâng cao năng lực quản lý đô thị, chuyển đổi số mạnh mẽ và toàn diện với nền hành chính công. Đơn giản các thủ tục pháp lý về đầu tư, xây dựng, kinh doanh và tăng cường giảm phát thải carbon.

3.3 Một số nội dung cụ thể.

Quy hoạch đô thị cần theo hướng chuyển đổi cơ cấu kinh tế xanh tạo ra môi trường sống tốt hơn và cơ hội phát triển bền vững cho cộng đồng, bằng một số cách như sau:

• Lĩnh vực công nghệ.
• Phát triển và áp dụng kế hoạch quy hoạch đô thị thông minh: Tích hợp các phương tiện giao thông công cộng, hạ tầng thông minh và quản lý tài nguyên hiệu quả để giảm thiểu lượng khí thải và ô nhiễm.
• Xây dựng khu vực đô thị xanh: Tạo ra các không gian xanh, công viên, khu vườn đô thị và khu dân cư theo mô hình quy hoạch đô thị xanh để cải thiện chất lượng môi trường và tạo ra nguồn lực sinh thái trong thành phố. Các chỉ tiêu về cây xanh đô thị cần phải đảm bảo tối thiểu theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Quy hoạch xây dựng QCVN 01:2021/BXD.
• Thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo: Khuyến khích việc sử dụng năng lượng tái tạo trong các công trình và khu đô thị.
• Tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp xanh: Tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp có hoạt động theo hướng xanh, đồng thời khuyến khích sự đổi mới và sáng tạo trong công nghiệp và dịch vụ.
• Công nghệ xanh: Sử dụng các công nghệ tiên tiến và hiệu quả trong xây dựng và vận hành công trình để giảm thiểu lượng năng lượng tiêu thụ và khí thải ô nhiễm. Điển hình là việc sử dụng năng lượng mặt trời, hệ thống quản lý thông minh và các vật liệu xanh để giảm thiểu tác động đến môi trường.
• Lĩnh vực quản lý không gian kiến trúc, cảnh quan.

Quản lý quy hoạch kiến trúc và thiết kế đô thị theo hướng kinh tế xanh mang lại nhiều lợi ích, bao gồm cải thiện chất lượng không gian sống, giảm thiểu tác động ô nhiễm môi trường, tiết kiệm tài nguyên và tạo ra công ăn việc làm. Ngoài ra, nó còn đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống cho cư dân đô thị.

• Khuyến khích sử dụng vật liệu và công nghệ xanh: Áp dụng các tiêu chuẩn xây dựng xanh, sử dụng vật liệu tái chế và công nghệ xử lý nước thải, chất thải hiệu quả.
• Về vận hành đô thị thông minh trong quản lý quy hoạch kiến trúc và thiết kế đô thị theo hướng kinh tế xanh, bền vững có thể lấy các yếu tố sau để xem xét làm tiền để cho những nghiên cứu chuyên sâu hơn về quy hoạch, quản lý đô thị thông minh trong tương lai:
• Chất lượng không gian sống: Tạo ra các không gian sống chất lượng, bao gồm công viên, khu vườn, sân chơi, và không gian xanh công cộng để tạo ra một môi trường thúc đẩy sự khỏe mạnh và sự thịnh vượng tinh thần cho cư dân.
• Giao thông bền vững: Xây dựng hệ thống giao thông công cộng hiệu quả và khuyến khích vận chuyển bằng xe đạp và đi bộ. Điều này giúp giảm lượng khí thải các phương tiện giao thông và nâng cao sức khỏe cộng đồng.
• Quản lý tài nguyên: Sử dụng và quản lý tài nguyên như nước và năng lượng một cách hiệu quả và bền vững. Ứng dụng hệ thống thu thập và tái sử dụng nước thải, tiết kiệm nước và sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo để giảm thiểu lượng tiêu thụ tài nguyên và ô nhiễm môi trường.
• Sự tham gia cộng đồng:

Đảm bảo sự tham gia của cư dân trong quy hoạch và thiết kế đô thị theo hướng kinh tế xanh. Tạo ra một quá trình quy hoạch mở rộng và liên kết với các cộng đồng để đáp ứng các nhu cầu và mong muốn của cư dân đối với một môi trường sống bền vững và xanh.

4. Kết luận:

Với định hướng phát triển thành phố đa trung tâm (đa cực kết hợp với các trung tâm thứ cấp) thì việc xây dựng phát triển các khu đô thị mới tại Thành phố Hồ Chí Minh theo xu hướng thông minh, sáng tạo là thật sự cần thiết và kịp thời.

Để làm được điều đó, trước tiên cần phải rà soát và quy hoạch bổ sung vào các khu đô thị, phải có các thành tố cơ bản trong 03 thành tố: Nhà khoa học, Nhà doanh nghiệp và Nhà nước để hình thành khu đô thị sáng tạo.

Tiếp theo trong mỗi khu đô thị sáng tạo cần phải đảm bảo có dư địa để đầu tư xây dựng một khu vực lõi (Hub), trái tim của đô thị thông minh. Vì đây là yếu tố không gian, kiến trúc, cảnh quan thực thể đô thị không thể thiếu.

Cuối cùng là phải đầu tư, xây dựng các công trình cư trú, dịch vụ đô thị thật hấp dẫn, đa dạng, tiện nghi để các cư dân, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp đến sinh sống, làm việc. Đây là lực lượng chủ yếu để đem đến các cơ hội tạo ra các ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến nhất để tích hợp vào hoạt động vận hành đô thị một cách có ý nghĩa và hiệu quả nhất.

Từ khóa: khu đô thị mới TP.HCM; đô thị thông minh; đô thị sáng tạo.

* Chuyên viên Sở Quy hoạch Kiến trúc TP.HCM – ninhphankts@gmail.com

Tài liệu tham khảo

1. Mike Barlow và Cornelia Le1vy-Bencheton (2020), Đô thị thông minh, tương lai xán lạn, Nhà xuất bản Trẻ, Tp. Hồ Chí Minh.
2. Đề án quy hoạch phát triển khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía Đông Thành phố (2020).
3. Xây dựng Thành phố thông minh và thành phố xã hội ở Việt Nam, cơ sở lý luận và những bài học kinh nghiệm quốc tế (2020).
4. https://khudothithuthiem.vn/
5. http://cuchi.hochiminhcity.gov.vn/quyhoach/lists/posts/
6. http://www.bqlkhunam.hochiminhcity.gov.vn
7. https://phumyhung.vn/gioi-thieu/tong-quan-thi-phu-hung
8. Quyết định số 123/1998/QĐ-TTg ngày 10 tháng 7 năm 1998 của Thủ tướng Chính phủ về điều chỉnh quy hoạch chung Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2020.
9. Quyết định số 24/QĐ-TTg ngày 06 tháng 01 năm 2010 của Thủ tướng Chính phủ về điều chỉnh quy hoạch chung Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2025.
10. Quyết đinh số 950/QĐ-TTg ngày 01 tháng 8 năm 2018 của Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển đô thị thông minh, bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 – 2025 và định hướng đến năm 2030.