ThS.KTS. Hoàng Lê Nam Hải, TS.KTS. Hoàng Ngọc Lan, Trần Vĩnh Tài – Viện Đô thị Thông minh và Quản lý (ISCM), Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH), lanhn@ueh.edu.vn, haihln@ueh.edu.vn, taitran.31211027876@st.ueh.edu.vn
Ngày nhận bài: 20/12/2024; Phản biện: TS. KTS. Trương Văn Quảng, từ ngày 20/02/2025. Ngày duyệt đăng: 28/3/2025.
Mục tiêu của nghiên cứu là đánh giá lưu lượng giao thông tại khu vực trung tâm thành phố Vĩnh Long sử dụng công nghệ thị giác máy tính kết hợp GIS. Qua đó, cung cấp một cái nhìn tổng quan về tình trạng giao thông và phân tích đặc điểm di chuyển của các phương tiện tại thành phố này.
Khu trung tâm TP. Vĩnh Long. Ảnh internet
Assessing traffic flow in Vinh Long City with computer vision technology
Abstract: Understanding urban mobility behavior is an important factor in increasing mobility efficiency, reducing emissions and developing sustainable development plans. Traditional methods for studying mobility behavior often rely on data from travel diaries, censuses, traffic counts and household mobility surveys. However, these methods are costly, time-consuming and prone to errors, especially in rapidly developing cities in Southeast Asia.
Surveys in major cities are typically conducted every ten years, but may be less frequent or not conducted at all in smaller cities and towns. Compared to major cities equipped with CCTV systems, measuring and assessing traffic volumes in Vinh Long remains challenging. The rapid development of technology, as well as the need for digital transformation with big data, will bring about alternative solutions.
These advances are especially beneficial for developing countries where smart urban planning and policies are needed. The objective of the study is to assess traffic volumes in the central area of Vinh Long city using computer vision technology combined with GIS. Thereby, providing an overview of traffic conditions and analyzing the movement characteristics of vehicles in this city.
Keywords: computer vision technology; Vinh Long city center; Digital transformation; Traffic volume.
Đặt vấn đề
Hiểu về hành vi di chuyển trong đô thị là một yếu tố quan trọng để tăng tính hiệu quả trong di chuyển, giảm phát thải và xây dựng các kế hoạch phát triển bền vững. Các phương pháp truyền thống để nghiên cứu hành vi di chuyển thường dựa vào dữ liệu từ nhật ký đi lại, điều tra dân số, đếm lưu lượng giao thông và khảo sát di chuyển hộ gia đình. Nhưng những phương pháp này tốn kém, mất thời gian và dễ xảy ra sai sót, đặc biệt là ở các thành phố đang phát triển nhanh chóng tại Đông Nam Á.
Khảo sát tại các thành phố lớn thường được tiến hành mười năm một lần, nhưng có thể diễn ra ít hơn hoặc không thực hiện ở các thành phố và thị trấn nhỏ hơn. So với các thành phố lớn được trang bị hệ thống camera giám sát (CCTV), thì việc đo lường, đánh giá lưu lượng giao thông ở Vĩnh Long vẫn còn nhiều thách thức. Sự phát triển ngày càng nhanh của công nghệ, cũng như yêu cầu chuyển đổi số với dữ liệu lớn, sẽ mang lại những giải pháp thay thế.
Những tiến bộ này đặc biệt có lợi cho các nước đang phát triển, nơi cần quy hoạch đô thị và chính sách thông minh. Mục tiêu của nghiên cứu là đánh giá lưu lượng giao thông tại khu vực trung tâm thành phố Vĩnh Long sử dụng công nghệ thị giác máy tính kết hợp GIS. Qua đó, cung cấp một cái nhìn tổng quan về tình trạng giao thông và phân tích đặc điểm di chuyển của các phương tiện tại thành phố này.
Cơ sở lý thuyết ứng dụng đo lường lưu lượng giao thông
Phân tích khối lượng giao thông là rất quan trọng cho quy hoạch đô thị và quản lý giao thông. Tuy nhiên, để thu thập dữ liệu chính xác và có thể phân tích hiệu quả, nhiều công nghệ mới đã được ứng dụng vào các nghiên cứu về giao thông đô thị.
Phương pháp truyền thống
Những nghiên cứu ban đầu trong việc phát hiện xe cộ chủ yếu dựa vào các kỹ thuật thị giác máy tính truyền thống. như trừ nền và phát hiện cạnh. Những phương pháp này, mặc dù là nền tảng, thường gặp khó khăn với điều kiện ánh sáng thay đổi và sự che khuất do các phương tiện hoặc đối tượng khác trong môi trường (Adnan Hanif et al. 2018)
Cách tiếp cận học sâu
Các tiến bộ gần đây trong học sâu đã cải thiện đáng kể độ chính xác của việc phát hiện xe cộ. Mạng nơ-ron tích chập (CNN) đã trở thành tiêu chuẩn cho các tác vụ phân loại hình ảnh, và các nhà nghiên cứu đã bắt đầu áp dụng những kỹ thuật này vào phân tích giao thông:
YOLO nổi bật với tốc độ và hiệu quả, cho phép phát hiện theo thời gian thực nhiều đối tượng trong các khung hình video (Joseph Redmon et al. 2016). Nhiều nghiên cứu đã chứng minh tính hiệu quả của YOLO trong môi trường đô thị, đạt tỷ lệ phát hiện cao cho nhiều loại xe khác nhau (H C Deepika and C 2020).
Sử dụng camera smartphone
Việc sử dụng camera smartphone cho phân tích giao thông mang lại một số lợi ích. Smartphone được sử dụng rộng rãi, làm cho việc thu thập dữ liệu trở nên khả thi hơn trong các bối cảnh tài nguyên hạn chế (Fairouz Chehbour et al. 2020). Việc sử dụng di động hiện có giảm thiểu nhu cầu đầu tư cơ sở hạ tầng đắt tiền.
Ứng dụng trong quy hoạch đô thị
Các nghiên cứu đã chỉ ra tiềm năng của việc sử dụng phát hiện và phân loại xe cộ dựa trên di động cho quy hoạch đô thị. Nghiên cứu cho thấy việc hiểu các mẫu lưu thông của xe có thể thông báo cho sự phát triển cơ sở hạ tầng, tối ưu hóa tín hiệu giao thông và quản lý tắc nghẽn (Fairouz Chehbour et al. 2020), . Sự tích hợp dữ liệu từ thiết bị di động với các sáng kiến thành phố thông minh thúc đẩy chiến lược quản lý đô thị phản ứng hơn (Marco Bonola et al. 2016).
Phương pháp nghiên cứu:
Nghiên cứu được thực hiện trong khuôn khổ môn học Kiến trúc và thiết kế Đô thị thông minh tại Viện Đô thị thông minh và Quản lý (ISCM) của Đại học Kinh tế Vĩnh Long. Khu vực nghiên cứu được chia thành 4 zone với các tuyến đường được giao cho các nhóm sinh viên thực hiện quay video và phân tích lưu lượng xe bằng phần mềm Python trên PyCharm. Việc đo đếm lưu lượng xe được tiến hành vào các ngày thứ Hai, Sáu, Bảy và Chủ nhật, trong các khung giờ sáng (8h-10h), trưa (12h-14h) và chiều (18h-20h).
Hình 1. 1 khu vực nghiên cứu
trục đường chính và khu vực trung tâm thành phố có lưu lượng xe trung bình khá cao, dao động trên 1,500 đến hơn 9,000 xe/giờ, Các tuyến đường như Đường 2 Tháng 9, Võ Văn Kiệt, Phó Cơ Điều, 3 tháng 2, Hoàng Thái Hiếu Mậu Thân, Mậu Thân 2 có lưu lượng trung bình trên 5,000 xe/giờ. Ngược lại, các tuyến đường Xóm Chài, Nguyễn Đình Chiểu, và Lê Văn Tám có lưu lượng thấp hơn 220 xe/giờ chủ yếu phân bố không đều ở các khu vực ít phát triển hơn hoặc xa trung tâm (Hình 1.2),
Xu hướng chung các ngày trong tuần:
Lưu lượng giao thông cao vào buổi sáng: tập trung đông nhất vào các tuyến đường chính dẫn vào trung tâm thành phố, khu công nghiệp và trường học vào buổi sáng. Nhiều tuyến đường có lưu lượng cao nhất trong khoảng 8h-10h.
Giảm lưu lượng vào buổi trưa: Lưu lượng giao thông giảm đáng kể từ 12h-14h, khi nhiều người dân nghỉ ngơi hoặc không có nhu cầu di chuyển lớn.
Vào buổi chiều: từ 18h-20h, lưu lượng giao thông tăng trở lại, đặc biệt vào thời gian tan ca và tan học.
Thứ Hai có biến động lớn nhất với lưu lượng sáng 2,140 xe/giờ, giảm 35,98% xuống 1,370 xe/giờ vào trưa, rồi tăng lên 1,950 xe/giờ vào chiều. Ngược lại, Thứ Bảy ít biến động nhất, với lưu lượng sáng, trưa, chiều lần lượt là 1,800, 1,600, và 1,850 xe/giờ, mức chênh lệch chỉ 11,1%. Chủ Nhật ghi nhận lưu lượng thấp nhất tuần, từ 1,800 xe/giờ sáng, giảm còn 1,300 xe/giờ trưa và tăng nhẹ lên 1,600 xe/giờ chiều, với sự thay đổi không đáng kể.
Hình 2. Lưu lượng xe trung bình đo được trong 4 ngày: thứ 2, thứ 6, thứ 7 và chủ nhật trong 3 thời điểm: sáng, trưa và chiều
Khi so sánh cùng thời điểm trong ngày, kết quả cho thấy:
Buổi sáng: Thứ hai là ngày có lưu lượng xe cao nhât (2140 xe/giờ) , tiếp theo là thứ sáu. Sáng thứ bảy và chủ nhật đều có lưu lượng xe thấp. Điều này mô tả tần suất các hoạt động khác nhau giữa đầu tuần và cuối tuần.
Buổi trưa: Đây là thời điểm mà ngày thứ bảy chứng kiến lưu lượng giao thông đông nhất (1660 xe/giờ) trong khi trưa thứ 6 xếp ngay sau và thứ bảy và chủ nhật lại gần như ngang bằng và thấp nhất trong tuần.
Buổi chiều: Thứ Hai và Thứ Sáu: Lưu lượng xe tăng so với buổi trưa có thể được giải thích là thời điểm người dân tan làm, nhưng lưu lượng xe thứ 6 vẫn thấp hơn lưu lượng xe trong ngày thứ 7 lần lượt là 1650 xe/giờ và 1850 xe/giờ. Chiều chủ nhật vẫn là ngày có lưu lượng xe thấp nhất.
Phân tích không gian lưu lượng xe trên các tuyến đường trong các ngày
Vào thứ Hai, các tuyến đường như Trưng Nữ Vương và Hoàng Thái Hiếu có sự chênh lệch lưu lượng giao thông lớn nhất giữa sáng, trưa, và chiều. Lưu lượng xe tăng cao vào buổi sáng và chiều do nhu cầu đi làm và tan làm của người dân, trong khi giảm rõ rệt vào buổi trưa.
Hình 3.1 Chênh lệch lưu lượng giao thông các khung giờ ngày thứ hai
Đường Trưng Nữ Vương ghi nhận lưu lượng sáng cao nhất với 12,240 xe/giờ giảm nhẹ xuống 10,080 xe/giờ vào buổi chiều, nhưng vẫn cao hơn nhiều tuyến đường khác, cho thấy đây là một trục giao thông quan trọng.
Trong khi đó, đường Hùng Vương nổi bật với mức giảm mạnh vào buổi trưa, từ 11,520 xe/giờ còn 6,240 xe/giờ, phản ánh sự tập trung giao thông trong giờ hành chính, nhưng giảm đáng kể khi nhu cầu di chuyển tạm lắng giữa ngày.
Đường Lê Thái Tổ là tuyến đường có lưu lượng sáng cao nhất, đạt 13,440 xe/giờ, nhưng giảm đáng kể vào trưa (6,720 xe/giờ) cũng đáng chú ý và tăng lại vào buổi chiều với 10,560 xe/giờ, đường này cho thấy vai trò quan trọng trong việc kết nối các khu vực
Hình 3.2 Lưu lượng giao thông các khung giờ tại các tuyến đường trong thứ Hai
Thứ Sáu, lưu lượng giao thông có sự chênh lệch rõ rệt vào buổi sáng, đặc biệt trên các tuyến đường như Nguyễn Huệ và Lê Thái Tổ. Lưu lượng giảm nhẹ vào chiều nhưng vẫn duy trì mức cao.
Hình 3.3 Lưu lượng giao thông các khung giờ tại các tuyến đường trong thứ sáu.
Các tuyến đường có cùng xu hướng như ngày thứ 2. Tuy nhiên, đường Nguyễn Huệ có lưu lượng giao thông vào buổi sáng tăng rõ rệt so với thứ Hai với 14,880 xe/giờ. Duy có đường Trần Phú có xu hướng trái ngược khi lưu lượng sáng là 10,080 xe/giờ nhưng tăng lên 11,520 xe/giờ vào chiều, phản ánh đặc điểm giao thông cuối tuần khi nhiều người dân rời trung tâm để về nhà hoặc tham gia các hoạt động ngoài giờ làm. Ngày Thứ Sáu đặc biệt với lưu lượng giao thông cao vào sáng trên các tuyến như Nguyễn Huệ, trong khi một số tuyến lại có sự gia
tăng vào chiều, như Trần Phú.
Hình 3.4 Lưu lượng giao thông các khung giờ tại các tuyến đường trong thứ Sáu
Vào thứ Bảy, các tuyến đường như Mậu Thân và Trưng Nữ Vương có chênh lệch lớn, với lưu lượng tăng cao vào sáng và chiều khi người dân di chuyển đến các khu vui chơi, mua sắm. Lưu lượng giảm đáng kể vào trưa
Hình 3.5 Chênh lệch lưu lượng giao thông tại các khung giờ ngày thứ bảy
Đường Mậu Thân ghi nhận lưu lượng sáng cao nhất, đạt 18,000 xe/giờ nhưng giảm mạnh vào trưa xuống 9,600 xe/giờ, với mức giảm lên đến 8,400 xe/giờ. Trong khi đó, đường Trưng Nữ Vương cho thấy một xu hướng khác biệt. Lưu lượng sáng đã cao ở mức 16,200 xe/giờ, nhưng tăng mạnh vào buổi chiều, đạt 18,720 xe/giờ, mức cao nhất trong ngày.
Sự gia tăng này (2,520 xe/giờ) phản ánh nhu cầu di chuyển tăng đột biến vào buổi chiều, khi người dân tập trung đến các khu vui chơi hoặc giải trí. Đường Hoàng Thái Hiếu cũng thể hiện đặc điểm tương tự, với lưu lượng sáng 12,960 xe/giờ và tăng lên 15,120 xe/giờ vào buổi chiều. Nhìn chung, Ngày thứ Bảy mang tính chất khác biệt với sự gia tăng rõ rệt vào chiều ở một số tuyến như Trưng Nữ Vương và Hoàng Thái Hiếu (Hình 3.6).
Hình 3.6 Lưu lượng giao thông các khung giờ tại các tuyến đường trong thứ Bảy.
Chủ Nhật có chênh lệch lưu lượng giao thông thấp nhất so với các ngày khác. Các tuyến đường như Nguyễn Huệ và Trần Phú có lưu lượng xe thấp vào sáng và trưa, tăng nhẹ vào chiều khi người dân quay lại trung tâm thành phố, chuẩn bị cho tuần làm việc mới.
Hình 3.7 Thể hiện hệ số chênh lệch lưu lượng giao thông các khung giờ ngày chủ nhật.
Đường Nguyễn Huệ có lưu lượng sáng thấp nhất, chỉ 4,800 xe/giờ, cho thấy nhu cầu di chuyển rất hạn chế vào thời điểm này. Đến chiều, lưu lượng tăng lên 6,000 xe/giờ, mức chênh lệch không lớn (1,200 xe/giờ), nhưng vẫn duy trì thấp so với các ngày khác. Tương tự, đường Trần Phú ghi nhận sự tăng nhẹ từ 5,400 xe/giờ vào sáng lên 7,200 xe/giờ vào chiều. Đường Hoàng Thái Hiếu, với lưu lượng sáng chỉ 4,320 xe/giờ, thấp hơn cả Nguyễn Huệ, cũng cho thấy nhu cầu di chuyển rất ít trong buổi sáng. Tuy nhiên, buổi chiều ghi nhận mức tăng lên 5,760 xe/giờ.
Hình 3.8 Lưu lượng giao thông các khung giờ tại các tuyến đường trong chủ nhật.
Lưu lượng xe tối đa, tối thiểu và mức độ chênh lệch của các tuyến đường:
Hình 4.1 thể hiện lưu lượng giao thông ở Vĩnh Long tập trung đặt biệt là ở các tuyến đường lớn và các tuyến đường bên trong khu trung tâm. Còn các tuyến đường nhỏ còn lại lưu lượng giao thông chênh lệch khá cao phân bố không đồng đều từ đó dẫn đến hay tắc nghẽn giao thông ở khu trung tâm.
Hình 4.1 Lưu lượng xe tối đa trong khu vực
Dựa trên hình 4.2, lưu lượng giao thông trong các ngày trong tuần giảm đáng kể so với lưu lượng tối đa, với nhiều tuyến đường trong khu vực trung tâm và các trục đường chính duy trì mức lưu lượng từ 240 đến 480 xe/giờ. Ngược lại, các tuyến đường nhỏ có lưu lượng rất thấp, ít hơn 40 xe/giờ, và phân bố không đồng đều.
Hình 4.2 Lưu lượng xe tối thiểu trong khu vực
Độ chênh lệch lưu lượng giữa các tuyến đường chính và phụ là rất lớn (hình 4.3), với các tuyến chính có độ chênh lệch từ 1.92 đến 10.43 lần so với các tuyến đường ít xe. Các tuyến nhỏ, nằm xa trung tâm, có mức độ chênh lệch thấp, dưới 1.18 lần, thường đi qua các khu dân cư thưa thớt. Sự phân bổ không đồng đều này khiến khu vực trung tâm thường xuyên quá tải, trong khi các tuyến phụ lại ít được sử dụng.
Hình 4.3 Thể hiện mức độ chênh lệch giữa các tuyến đường trong khu vực
Thảo luận
Tình hình giao thông tại thành phố Vĩnh Long, đặc biệt là tại các phường trung tâm như phường 1, 2, 3 và 4, đang đối mặt với sự gia tăng mạnh mẽ về lưu lượng. Thành phố Vĩnh Long, là trung tâm kinh tế – hành chính của tỉnh, thu hút lượng lớn cư dân, du khách và phương tiện di chuyển mỗi ngày, tạo nên áp lực lớn trên hệ thống giao thông hiện tại. Khu vực này có mật độ dân số cao, với tổng số dân khoảng 198.849 người, trong đó dân cư tập trung chủ yếu tại phường 1 với mật độ 110 – 150 người/ha. Các phường 1, 2, 3 và 4 không chỉ là nơi cư trú của phần lớn dân số mà còn tập trung các điểm hành chính, văn hóa, thương mại và dịch vụ, tạo nên sức hút mạnh mẽ với cư dân và du khách.
Một số điểm đến nổi bật bao gồm: Trung tâm hành chính tỉnh, Bệnh viện Đa khoa Vĩnh Long tại phường 1, và các công trình văn hóa lịch sử như Văn Thánh Miếu, Chùa Ông (Thất Phủ Miếu) tại phường 5, là các điểm đến thu hút du khách đến với thành phố. Trong khu vực nội bộ, các tuyến đường chính có mật độ giao thông cao và đóng vai trò huyết mạch gồm có: Trưng Nữ Vương, Hoàng Thái Hiếu, Nguyễn Huệ, Lê Thái Tổ, Mậu Thân và Trần Phú. Đây là những tuyến đường trung tâm với lưu lượng lớn.
Một trong những nguyên nhân khiến lưu lượng giao thông vào Chủ nhật thấp hơn các ngày khác, đặc biệt là buổi sáng, có thể xuất phát từ việc thiếu các hoạt động thu hút người dân di chuyển. Khác với Thứ Hai ngày đầu tuần với nhu cầu đi làm, học tập cao hoặc Thứ Bảy, khi người dân thường tham gia mua sắm, vui chơi tại các trung tâm thương mại hay khu giải trí, Chủ Nhật thường được xem là ngày nghỉ ngơi. Tại Vĩnh Long, phần lớn các hoạt động kinh tế và thương mại tập trung vào các ngày làm việc trong tuần, trong khi ngày cuối tuần lại thiếu các sự kiện, hội chợ hoặc điểm đến hấp dẫn để khuyến khích người dân ra ngoài.
Điều này phản ánh qua lưu lượng giao thông buổi sáng Chủ Nhật rất thấp 1800 xe/giờ (Giảm 15,5% so với sáng thứ Hai) cho thấy nhiều người chọn ở nhà thay vì di chuyển. Buổi chiều Chủ Nhật 1600 xe/giờ có phần giảm nhẹ so với buổi sáng, đa phần các hoạt động có thể do người dân chuẩn bị cho tuần làm việc mới hoặc tham gia các hoạt động cá nhân nhỏ lẻ, nhưng vẫn không đạt mức tương đương với các ngày khác. Vì vậy, việc tổ chức thêm các sự kiện văn hóa, hội chợ cuối tuần, hoặc quảng bá du lịch địa phương có thể là giải pháp để tăng cường sức hút và thúc đẩy các hoạt động giao thông vào Chủ Nhật.
Kết luận
Nghiên cứu đã phân tích tình hình giao thông tại khu vực trung tâm thành phố Vĩnh Long, tập trung vào các tuyến đường chính và khu vực có mật độ dân cư cao. Kết quả cho thấy lưu lượng giao thông có sự biến động rõ rệt theo thời gian, đặc biệt là vào giờ cao điểm và cuối tuần. Các tuyến đường chính, đặc biệt là các tuyến vào trung tâm thành phố và các khu vực trường học, khu công nghiệp, thường xuyên chịu áp lực giao thông lớn, dẫn đến ùn tắc. Trong khi đó, các tuyến đường nhỏ lại có lưu lượng thấp và chưa được khai thác tối đa.
Để giải quyết các vấn đề này và tối ưu hóa lưu lượng giao thông trong tương lai, nghiên cứu đề xuất các giải pháp sau:
- Phát triển hệ thống giao thông công cộng: Mở rộng mạng lưới xe buýt liên tỉnh và nội tỉnh, cải thiện cơ sở hạ tầng bến xe tại các phường trung tâm, khuyến khích người dân sử dụng phương tiện công cộng để giảm tải cho các tuyến đường chính.
- Xây dựng cơ sở dữ liệu số: Cần xây dựng các kịch bản phát triển đô thị dựa trên dữ liệu số để xây dựng chiến lược giao thông và cơ sở hạ tầng hợp lý. Việc tích hợp dữ liệu từ các nguồn khác nhau sẽ giúp thành phố có cái nhìn toàn diện và đưa ra các giải pháp phát triển bền vững.(Shouxin Ren et al. 2015)
- Ứng dụng công nghệ di động và học sâu: Các công nghệ này có chi phí thấp nhưng hiệu quả trong việc thu thập và phân tích dữ liệu giao thông. Mặc dù còn gặp phải một số thách thức về chất lượng dữ liệu và khả năng xử lý thời gian thực, nhưng chúng vẫn là công cụ quan trọng để theo dõi và quản lý giao thông tại các thành phố nhỏ như Vĩnh Long (Ferro 2014).
Tóm lại, để xây dựng một hệ thống giao thông bền vững và hiệu quả tại khu vực trung tâm thành phố Vĩnh Long, cần kết hợp giữa phát triển cơ sở hạ tầng giao thông, giao thông công cộng, ứng dụng công nghệ số và quản lý dữ liệu khoa học. Những giải pháp này không chỉ giúp giảm tắc nghẽn giao thông, mà còn nâng cao chất lượng sống cho người dân và thúc đẩy sự phát triển kinh tế, xã hội, của thành phố trong tương lai.
Tài liệu tham khảo
Adnan Hanif, Adnan Hanif, Asif Mansoor, Atif Bin Mansoor, Atif Bin Mansoor, Ali Shariq Imran, and Ali Shariq Imran. 2018. “Performance Analysis of Vehicle Detection Techniques: A Concise Survey.” WorldCIST 491–500. doi: 10.1007/978-3-319-77712-2_46.
Fairouz Chehbour, Fairouz Chehbour, Zouina Doukha, Zouina Doukha, Samira Moussaoui, Samira Moussaoui, Mohamed Gabsi, and Mohamed Guerroumi. 2020. “Congestion Aware Data Collection with Mobile Sinks in Smart City.” International Symposium on Networks, Computers and Communications 1–7. doi: 10.1109/isncc49221.2020.9297299.
Ferro, Shaunacy. 2014. “How Crowdsourcing And Machine Learning Will Change The Way We Design Cities.” Fast Company. Retrieved January 16, 2023 (https://www.fastcompany.com/3031368/how-crowdsourcing-and-machine-learning-will-change-how-we-design-cities).
H C Deepika, and Deepika H. C. 2020. “An Overview of You Only Look Once: Unified, Real-Time Object Detection.” International Journal for Research in Applied Science and Engineering Technology 8(6):607–9. doi: 10.22214/ijraset.2020.6098.
Joseph Redmon, Joseph Redmon, Santosh Divvala, Santosh K. Divvala, Ross Girshick, Ross Girshick, Ali Farhadi, and Ali Farhadi. 2016. “You Only Look Once: Unified, Real-Time Object Detection.” Computer Vision and Pattern Recognition 779–88. doi: 10.1109/cvpr.2016.91.
Shouxin Ren, Shaoqing Ren, Kai He, Kaiming He, Ross Girshick, Ross Girshick, Jian Sun, and Jian Sun. 2015. “Faster R-CNN: Towards Real-Time Object Detection with Region Proposal Networks.” arXiv: Computer Vision and Pattern Recognition. doi: 10.1109/tpami.2016.2577031.