2023 – Năm của sự chuyển mình ấn tượng của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam. Năm qua ngành đường sắt đã có nhiều chuyển biến tích cực, mạnh dạn triển khai nhiều giải pháp đổi mới, sáng tạo; kinh doanh vận tải bắt đầu có lãi; đời sống vật chất, tinh thần người lao động được cải thiện rõ rệt.

Hoả Xa Cafe – Điểm ‘check in’ ga đường sắt mới cho giới trẻ Hà Nội. Ảnh: VGP/Phan Trang

Về mặt doanh thu, doanh thu hợp nhất của Tổng công ty đã đạt mức 8.503,8 tỷ đồng, vượt 101,7% so với mục tiêu đề ra. Lợi nhuận sau thuế của công ty lên tới 94,8 tỷ đồng, một bước tiến ấn tượng so với khoản lỗ 111,9 tỷ đồng cùng kỳ năm trước, đạt 115% kế hoạch năm. Mức thu nhập trung bình hàng tháng của người lao động đạt 9,5 triệu đồng, tăng 105,2% so với cùng kỳ năm trước.

Về mặt an toàn giao thông đường sắt đã được cải thiện rõ rệt với việc giảm được số vụ tai nạn, số người chết và số người bị thương lần lượt là 5,1%, 5,8%, và 5,6%. Đồng thời, đã có 1.205 lối đi tự mở qua đường sắt được loại bỏ.

Về mặt liên vận quốc tế, Bộ Giao thông Vận tải quyết định mở cửa lại ga Kép cho hoạt động liên vận quốc tế sau 27 năm, và mở tuyến tàu mới từ Thạch Gia Trang (Trung Quốc) đến Yên Viên (Việt Nam) mở ra cánh cửa giao thương, hội nhập quốc tế sâu sắc cho ngành đường sắt nước ta.

Về mặt dịch vụ, ngành đường sắt có cú chuyển mình bất ngờ bằng một loạt các sự kiện chưa từng có từ trước đến nay như:

Cho ra mắt đoàn tàu chất lượng cao từ Hà Nội đến Đà Nẵng mang số hiệu SE19/20, cung cấp phòng đợi VIP tại Ga Hà Nội và dịch vụ thuê xe máy cho du khách.

Lần đầu tiên có dịch vụ tổ chức lễ cưới trên tàu được triển khai trên chuyến tàu từ Đà Lạt đến Trại Mát vào ngày 22/12/2023. Phong trào “Mỗi cung đường – Một loài hoa; Mỗi khu ga – Một điểm đến” góp phần trồng gần 70 km cây cảnh và hoa, cải thiện đáng kể môi trường khu ga và khu vực xung quanh đường sắt. Quán cà phê Hỏa xa mới mở tại ga Long Biên không chỉ là điểm đến hấp dẫn mà còn được đưa vào bản đồ du lịch Hà Nội.

Lễ hội thiết kế “Dòng chảy”, giới thiệu những di sản sống đến với công chúng, thu hút hơn 200.000 lượt du khách tham quan và trải nghiệm hoạt động văn hóa độc đáo này vào tháng 11/2023.

Đặc biệt, cũng trong năm 2023, Đường sắt Việt Nam đã được giới thiệu trong cuốn “Amazing Train Journeys” của Lonely Planet – là ấn phẩm tập hợp những chuyến đi bằng đường sắt vĩ đại nhất thế giới. Trong đó, tuyến đường sắt Bắc – Nam của Việt Nam được bình chọn là tuyến đường sắt đẹp nhất, đáng trải nghiệm nhất thế giới.

Khí thế mới, động lực mới cho ngành đường sắt

Trực tiếp thị sát tại ga Hà Nội, thăm hỏi cán bộ, công nhân viên và phát biểu tại Hội nghị triển khai kế hoạch sản xuất kinh doanh năm 2024 của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng ông đã có nhiều ấn tượng, cảm xúc và trăn trở với ngành Đường sắt ngay từ khi nhậm chức với mong muốn vực dậy ngành này, đóng góp vào sự phát triển chung của ngành Giao thông.

Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh, “Cũng ngần ấy tài sản, cũng ngần ấy con người, cơ chế chính sách chưa thay đổi nhiều nhưng với cách làm mới, tư duy mới, cơ cấu lại nguồn vốn, quản trị, con người, lãnh đạo… thì chất lượng, hiệu quả, ý thức con người có thay đổi, từ lỗ chuyển sang lãi. Chúng ta không say sưa, thỏa mãn với những kết quả đạt được, lơ là, chủ quan với tình hình, nhưng từ khí thế này, chúng ta quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt hơn thì chắc chắn sẽ có kết quả tốt hơn, cao hơn năm 2023”.

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu ngành đường sắt khai thác hiệu quả năng du lịch của cung đường sắt đẹp nhất thế giới. Tổng công ty đường sắt cho biết hiện đang tích cực phối hợp với các đơn vị du lịch để cho ra mắt các sản phẩm du lịch mới để phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế này.

Nhân dịp này, Thủ tướng cũng nhắc đến chủ trương xây dựng, phát triển đường sắt tốc độ cao. Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam là một trong những dự án quan trọng với mục tiêu được đề ra là hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư vào năm 2025.

Thủ tướng nhấn mạnh sự cần thiết của việc thay đổi tư duy, xác định tầm nhìn chiến lược, và duy trì quyết tâm mạnh mẽ cũng như nỗ lực không ngừng. Cần thiết phải hành động một cách quyết liệt và hiệu quả. Chỉ những lựa chọn nào đem lại hiệu quả cao mới được theo đuổi, những cá nhân làm việc có hiệu quả sẽ được giao trách nhiệm, và mọi hành động nên được khởi xướng ngay lập tức nếu chúng ta nhận thấy chúng có hiệu quả.

Ngành đường sắt Việt Nam đã trải qua hơn 140 năm hình thành và phát triển nhưng sự phát triển vẫn chưa xứng tầm với lịch sử và mong muốn của nhân dân. Mặc dù có lịch sử phát triển lâu đời nhưng các chuyên gia đánh giá ngành đường sắt Việt Nam đang ở trạng thái lạc hậu, vừa cũ kỹ, vừa không được bảo trì thường xuyên.