Việc chuyển mục đích sử dụng đất và thực hiện dự án đất ở những vị trí đắc địa gây thất thoát ngân sách, trong ảnh là dự án số 69 Vũ Trọng Phụng

Thiếu quy định pháp luật gây thất thu ngân sách

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, Thủ tướng đã có quyết định quy định việc các doanh nghiệp có quyền sử dụng đất cũ phải di dời, được phép hợp tác đầu tư với nhà đầu tư khác để thực hiện dự án đối với các dự án đầu tư xây dựng từ nguồn vốn ngân sách, nguồn vốn vay, việc chuyển đổi chuyển nhượng nhà đất của cơ quan, doanh nghiệp Nhà nước và nhà đất có vị trí đắc địa sang mục đích khác. Nhưng trên thực tế, UBND TP Hà Nội lại không có văn bản hướng dẫn và quy định cụ thể, nên các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước khi đưa vị trí đất vào hợp tác liên doanh đã xác định giá đất chưa sát với thị trường.

Điển hình một số doanh nghiệp không tổ chức đấu giá lựa chọn nhà đầu tư (tự thỏa thuận theo hình thức hỗ trợ) thu được giá thấp như: Dự án số 1 Phùng Chí Kiên (Tràng An Complex của GP Invest); dự án tại 365A Minh Khai; Dự án 167 Thụy Khuê (Five Star West Lake – Tập đoàn GFS); Dự án 69 Vũ Trọng Phụng (Rivera Park Hà Nội – của Công ty Long Giang Land); dự án 47 Nguyễn Tuân (Goldseason – TNR làm chủ đầu tư); dự án 108 Nguyễn Trãi (Dự án King Place của Anphanam); dự án 44 Yên Phụ (Hanoi Aqua Central chủ đầu tư là Công ty Cổ Phần Tháp Nước Hà Nội); dự án tại 430 Cầu Am (Dự án GoldSilk Complex của TNR)…

Dự án Tràng An Complex của GP Invest trên đường Phùng Chí Kiên (quận Cầu Giấy)

Cơ quan thanh tra chính phủ cho rằng, việc pháp luật không có quy định xác định lợi thế thương mại đối với giá trị quyền sử dụng đất, cũng như việc bắt buộc phải đấu giá khi lựa chọn nhà đầu tư liên doanh, liên kết để chuyển mục đích sử dụng đất khi thực hiện dự án, chính là một trong những sơ hở gây thất thoát ngân sách nhà nước. Đặc biệt là bị thất thoát lớn khi chuyển mục đích sử dụng đất và thực hiện dự án đất ở những vị trí đắc địa trên địa bàn Thủ đô.

Qua tiến hành thanh tra 38 dự án cụ thể trên địa bàn TP Hà Nội, phát hiện 8 dự án nợ đọng tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và tiền chậm nộp với tổng số tiền hơn 1.951 tỉ đồng. Đến nay, một số chủ đầu tư đã nộp hơn 1.106 tỉ đồng, số tiền còn nợ đọng là hơn 844 tỉ đồng.

 Dự án Discovery Complex chuyển một phần diện tích từ đất thuê trả tiền hàng năm sang hình thức giao đất có thu sử dụng đất khi chưa được cho phép

Đáng chú ý, tại dự án Trung tâm thương mại, văn phòng, căn hộ để bán và cho thuê 302 Cầu Giấy (Dự án Discovery Complex), chủ đầu tư chuyển một phần diện tích từ đất thuê trả tiền hàng năm sang hình thức giao đất có thu sử dụng đất khi chưa được cho phép. Số tiền cần nộp bổ sung là hơn 403 tỉ đồng.

Việc thanh tra còn phát hiện dự án tổ hợp khách sạn, thương mại, văn phòng và nhà ở thấp tầng tại 107 đường Xuân La (Dự án liền kề Dream Land của BIC Group) được chủ đầu tư khởi công xây dựng công trình khi chưa đủ điều kiện theo quy định, như chưa được bàn giao hồ sơ mốc giới giao đất tại thực địa; chưa có quyết định phê duyệt thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, chưa có giấy phép xây dựng…

Tại sao nhiều chủ đầu tư cố tình vi phạm về trật tư xây dựng?

Đặc biệt, vi phạm về trật tư xây dựng là một trong những vi phạm phổ biến. Theo cơ quan thanh tra, trong số 38 dự án ở vị trí đắc địa thuộc diện thanh tra, có tới 20 dự án vi phạm về trật tự xây dựng, nhiều dự án phải điều chỉnh cục bộ nhiều lần. Trong đó, có việc Sở Quy hoạch và Kiến trúc Hà Nội chấp thuận điều chỉnh tổng mặt bằng và phương án kiến trúc đối với dự án Phát triển nhà Phong Phú – Daewon Thủ Đức tại 378 Minh Khai (chung cư Green Pearl), không phù hợp với quy hoạch phân khu, làm giảm diện tích đất cây xanh của khu đất từ 7.600 m2 xuống còn 2.573,7 m2.

Tại dự án Tổ hợp khách sạn, thương mại, văn phòng và nhà ở thấp tầng tại 107 Xuân La (quận Bắc Từ Liêm), Thanh tra Chính phủ chỉ rõ Bộ Xây dựng từng có văn bản hướng dẫn chủ đầu tư Công ty cổ phần đầu tư An Lộc thuộc đối tượng miễn giấy phép xây dựng đối với khu nhà ở thấp tầng, trái quy định pháp luật.

Bên cạnh đó, cơ quan thanh tra kết luận dự án nhà ở cao tầng kết hợp dịch vụ công cộng – Sakura Tower tại 47 Vũ Trọng Phụng (quận Thanh Xuân) được khởi công trước khi được UBND TP Hà Nội chuyển mục đích sử dụng đất; trước khi cấp giấy phép xây dựng. Đáng kể là, dự án này đã xây dựng công trình 28 tầng, vượt 2 tầng căn hộ ở so với phương án kiến trúc và hồ sơ xin phép xây dựng; xây dựng 2 tầng kỹ thuật không đúng quy hoạch được phê duyệt và đã tự ý chuyển đổi công năng: Tầng kỹ thuật giữa tầng 2 và tầng 3 cao 4,5 m, hiện cho thuê làm văn phòng.

Cơ quan thanh tra còn kết luận, tầng kỹ thuật giữa tầng 11 và tầng 12 cao 3 m, hiện đã chia phòng thành 14 căn hộ ở đã bán cho khách hàng; xây dựng 78 căn hộ không đúng hồ sơ cấp phép, dẫn đến người mua nhà chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, gây bức xúc, ảnh hưởng đến quyền lợi người mua nhà.

Một câu hỏi được cộng đồng xã hội đặt ra là: tại sao có tình trạng ngang nhiên vi phạm trật tự xây dựng của chủ đầu tư như trên? Phải chăng họ đang có thế lực “chống lưng” vững chắc trong bộ máy công quyền?